در دنیای صنعت و مهندسی، انواع ولوهای ابزار دقیق نقش حیاتی در کنترل و تنظیم جریان‌های مختلف دارند. این ولوها با دقت و کارایی بالا، عملکرد سیستم‌ها را بهبود می‌بخشند و از نشت‌ها و خطاهای احتمالی جلوگیری می‌کنند. در این مقاله به بررسی انواع مختلف ولوهای ابزار دقیق و کاربردهای آن‌ها خواهیم پرداخت.
ولوهای ابزار دقیق چیست؟
ولوهای ابزار دقیق (Instrumentation Valves)، نوعی از شیرآلات صنعتی هستند که در کنار تجهیزات ابزار دقیق در صنایع فرآیندی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ولوها برای قطع و وصل، تنظیم و کنترل جریان سیال در صنایع مختلفی مانند نفت و گاز، پتروشیمی، شیمیایی، غذایی و غیره به کار می‌روند.
ولوهای ابزار دقیق بر اساس نیازهای اندازه‌گیری دقیق و کنترل فرآیند طراحی شده‌اند و معمولاً از مواد با کیفیت بالا ساخته می‌شوند تا دقت و عملکرد مورد نیاز در فرآیندهای صنعتی را تأمین کنند. برای مثال، ولوهای ابزار دقیق می‌توانند در سیستم‌هایی که نیاز به کنترل دقیق فشار، دما، سطح یا جریان دارند، استفاده شوند. آن‌ها می‌توانند به صورت دستی یا اتوماتیک عمل کنند و اغلب با سیستم‌های کنترلی مانند ترانسمیترها و کنترلرها همکاری می‌کنند تا عملکردی مطمئن و دقیق را ارائه دهند.
شیر زاویه ای (انگل ولو)
منظور از شیر زاویه ای (انگل ولو) چیست؟ شیر زاویه‌ای که به آن انگل ولو (Angle Valve) نیز گفته می‌شود، یک نوع شیر است که برای کنترل جریان آب یا گاز در سیستم‌های لوله‌کشی به کار می‌رود. این شیر به شکل یک زاویه ۹۰ درجه طراحی شده و دارای دو سر متصل شونده به لوله‌ها است. انگل ولو معمولاً در محل‌هایی نصب می‌شود که نیاز به تغییر جهت جریان مایع یا گاز وجود دارد.
ویژگی‌ها و کاربردهای شیر زاویه‌ای (انگل ولو):
- تنظیم جریان: امکان تنظیم دقیق جریان آب یا گاز.
- تغییر جهت: استفاده در نقاطی که نیاز به تغییر جهت جریان است.
- متریال‌های مختلف: ساخته شده از مواد متنوعی مانند برنج، استیل، پلاستیک، یا آلومینیوم.
- ساختارهای متفاوت: می‌تواند شامل شیر توپی، شیر پروانه‌ای، شیر دیافراگمی، یا شیر اسپیندلی باشد.
- کاربردهای گسترده: مناسب برای استفاده در سیستم‌های گرمایشی، تهویه مطبوع، صنایع نفت و گاز، آبیاری، تصفیه آب، صنایع شیمیایی، دارویی، غذایی، و آزمایشگاهی. در گذشته ما مقاله ای با عنوان انگل ولو بورکرت نوشته ایم، پیشنهاد می کنیم آن را بخوانید.
انواع ولوهای ابزار دقیق
ولوهای ابزار دقیق دارای انواع مختلفی هستند که بر اساس کاربرد، نوع سیال، دما، فشار و مکانیزم عملکرد طبقه‌بندی می‌شوند. در ادامه، به توضیح مفصل درباره انواع ولوهای ابزار دقیق می‌پردازیم:
1. شیر منیفولد (Manifold Valve): منیفولدها برای نصب، سرویس و کالیبراسیون تجهیزات اندازه‌گیری فشار استفاده می‌شوند و معمولاً از چندین شیر سوزنی و اتصالات تشکیل می‌شوند.
2. شیر سوزنی (Needle Valve): این نوع شیر برای کنترل دقیق جریان سیالات در مقادیر کم به کار می‌رود و قابلیت تنظیم ریز جریان را دارد.
3. شیر سلونوئید (Solenoid Valve): شیرهای سلونوئید با استفاده از نیروی الکترومغناطیسی عمل می‌کنند و برای کنترل خودکار جریان سیالات در سیستم‌های اتوماسیون به کار می‌روند.
4. شیر دیافراگمی (Diaphragm Valve): این شیرها از یک دیافراگم برای جداسازی عناصر کنترل از سیال استفاده می‌کنند و برای کنترل جریان سیالات خورنده و غلیظ مناسب هستند.
5. شیر پروانه‌ای (Butterfly Valve): شیر پروانه‌ای با چرخش یک صفحه دیسکی در مسیر جریان عمل می‌کند و برای کنترل جریان سیالات در مقادیر بزرگ استفاده می‌شود.
6. شیر کروی (Ball Valve): این نوع شیر از یک توپی کروی برای کنترل جریان استفاده می‌کند و برای قطع و وصل سریع جریان مناسب است.
7. شیر گلویی (Globe Valve): شیر گلویی برای کنترل دقیق جریان و فشار در سیستم‌های لوله‌کشی به کار می‌رود و معمولاً در سیستم‌هایی با فشار بالا استفاده می‌شود.
8. شیر یک‌طرفه (Check Valve): این شیر برای جلوگیری از بازگشت جریان سیال به عقب و حفظ جهت یکسان جریان در سیستم‌های لوله‌کشی استفاده می‌شود.
9. شیر اطمینان (Safety Valve): شیرهای اطمینان برای محافظت از سیستم‌ها در برابر فشار بیش از حد و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی طراحی شده‌اند.
این‌ها تنها برخی از انواع ولوهای ابزار دقیق هستند و بسته به نیازهای خاص صنعتی، ممکن است انواع دیگری نیز مورد استفاده قرار گیرند. هر نوع ولو برای کاربردهای مختلف و با توجه به نوع سیال، دما و فشار مورد نظر طراحی و استفاده می‌شود.
شیر برقی بورکرت
شیر برقی بورکرت (Burkert) یک دستگاه الکترومکانیکی است که برای کنترل جریان سیالات مایع یا گاز در سیستم‌های مختلف استفاده می‌شود. این شیرها با استفاده از یک بوبین (مگنت) که جریان الکتریکی را به میدان مغناطیسی تبدیل می‌کند، عمل باز و بسته شدن را انجام می‌دهند.
ویژگی‌های شیر برقی بورکرت:
- کنترل دقیق: قابلیت کنترل جریان با دقت بالا.
- تنوع در نوع عملکرد: دارای انواع مختلفی از جمله اوپن (NO) و کلوز (NC) برای پاسخگویی به نیازهای متفاوت.
- تنوع در تعداد راه‌ها: مدل‌های 2/2 و 3/2 برای کاربردهای متنوع.
- مواد ساخت: ساخته شده از مواد مختلف مانند برنج، پلاستیک، چدن و غیره.
- ولتاژهای متنوع: قابلیت کار با ولتاژهای مختلف از جمله 12، 24، 48، 110 و 220 ولت AC و DC.
- کاربردهای گسترده: مناسب برای استفاده با باد (پنوماتیک)، آب، گاز، بخار، اسید، روغن، بنزین، گازوئیل، نفت و غیره.
اجزای داخلی ولوهای ابزار دقیق
در ادامه به توضیح اجزای داخلی ولوهای ابزار دقیق می‌پردازیم:
دیافراگم (Diaphragm): یک غشای انعطاف‌پذیر که می‌تواند به عنوان یک مانع بین سیال و اجزای مکانیکی ولو عمل کند.
فنر (Spring): به کار رفته برای ایجاد نیروی مخالف در برابر حرکت اجزای متحرک ولو.
استم (Stem): قسمتی که به پلاگ وصل شده و حرکت آن باعث باز یا بسته شدن ولو می‌شود.
اتصال استم (Stem Connector): قطعه‌ای که استم را به اکچویتور یا دسته ولو متصل می‌کند.
یوک (Yoke): بخشی که بدنه ولو و اکچویتور را به هم متصل می‌کند.
صفحه مقیاس (Scale Plate): صفحه‌ای که موقعیت استم و در نتیجه موقعیت پلاگ را نشان می‌دهد.
بدنه (Body): قسمت اصلی ولو که مسیر جریان سیال را تشکیل می‌دهد و اجزای داخلی در آن قرار دارند.
پکینگ فلنج (Packing Flange): بخشی که پکینگ را در جای خود نگه می‌دارد و از نشتی جلوگیری می‌کند.
تریم (Trim): اجزای داخلی ولو که با سیال در تماس هستند، مانند پلاگ و سیت.
گلند پکینگ (Gland Packing): ماده‌ای که دور استم قرار می‌گیرد تا از نشتی جلوگیری کند.
استم شیر (Valve Stem): قسمتی که حرکت عمودی را به پلاگ منتقل می‌کند و باعث باز و بسته شدن ولو می‌شود.
پلاگ (Plug): قطعه‌ای که در برابر سیت قرار می‌گیرد و با حرکت خود جریان سیال را کنترل می‌کند.
نشیمنگاه (Seat): سطحی که پلاگ بر روی آن قرار می‌گیرد و باعث ایجاد یک اتصال آب‌بندی می‌شود.
شیر برقی اس ام سی (SMC)
شیر برقی اس ام سی (SMC) یک نوع شیر کنترلی است که با استفاده از برق، جریان مایعات را در لوله‌ها و مخازن تنظیم می‌کند. این شیرها معمولاً با استفاده از یک موتور الکتریکی یا سیلنوئید کار می‌کنند و قابلیت باز و بسته شدن یا قرار گرفتن در یک زاویه خاص را دارند.
ویژگی‌های شیر برقی اس ام سی:
- کنترل دقیق: توانایی تنظیم جریان با دقت بالا و تشخیص تغییرات کوچک در فشار یا دما.
- اتصال آسان: قابلیت اتصال به شبکه‌های برقی یا سیم‌کشی موجود بدون نیاز به تغییرات اساسی در سیستم.
- انعطاف‌پذیری: مناسب برای کنترل جریان مایعات مختلف مانند آب، بخار، گاز، روغن، اسید و قلیایی.
انواع مدل‌های شیر برقی SMC:
- شیر برقی دو حالته: دارای دو حالت باز و بسته و کنترل شده توسط موتور الکتریکی یا سیلنوئید.
- شیر برقی چند حالته: قابلیت قرار گرفتن در زوایای مختلف و کنترل شده توسط موتور الکتریکی.
- شیر برقی توپی: دارای توپ با سوراخ در مرکز که با چرخش توسط موتور برقی، جریان را کنترل می‌کند.
- شیر برقی پروانه‌ای: دارای پروانه که با حرکت دورانی توسط موتور برقی، جریان را کنترل می‌کند.
- شیر برقی دیافراگمی: استفاده از دیافراگم انعطاف‌پذیر برای کنترل جریان در شرایط خاص.
ثبت ديدگاه